O θυρεοειδής είναι ένας από τους πιο γνωστούς και πιο σημαντικούς αδένες του σώματος και υπεύθυνος για τη ρύθμιση της λειτουργίας του γενικού μεταβολισμού του οργανισμού. Tα προβλήματά του μπορεί να παρουσιαστούν σε όλους μας, ανεξάρτητα από την ηλικία και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας.

Τι είναι ο Θυρεοειδής Αδένας

Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στην μπροστινή περιοχή του τραχήλου της αναπνευστικής οδού και ζυγίζει περίπου 20gr.

Αποτελείται από δύο λοβούς, το δεξιό και τον αριστερό, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με τον ισθμό.Παράγει τη θυροξίνη (Τ4),την τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και την καλσιτονίνη (CT).

Η σύνθεση όλων των παραπάνω ορμονών ρυθμίζεται από τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (ΤSH) η οποία παράγεται στην υπόφυση.

Οι θυρεοειδικές ορμόνες Τ3 και Τ4 ρυθμίζουν το μεταβολισμό όλων των ιστών.

Η έλλειψή τους στη βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία, έχει ως αποτέλεσμα παιδιά με καθυστερημένη σωματική και διανοητική ανάπτυξη.

Η υπερέκκριση των θυρεοειδικών ορμονών προκαλεί υπερθυρεοειδισμό, ενώ μειωμένη έκκρισή τους προκαλεί υποθυρεοειδισμό.

Τι είναι ο Υπερθυρεοειδισμός

Ο υπερθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή του θυρεοειδή κατά την οποία ο αδένας υπερλειτουργεί, δηλαδή εκκρίνει περισσότερες ορμόνες από εκείνες που χρειάζεται ο οργανισμός.

Από άποψη μορφολογίας, ο θυρεοειδής μπορεί να εμφανίζεται φυσιολογικός ή διογκωμένος.

Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει νευρικότητα, ταχυκαρδία, αϋπνία, ανεξήγητη κόπωση, μυϊκή αδυναμία, δυσανεξία στη ζέστη, ανεξήγητη απώλεια βάρους, αυξημένο αριθμό κενώσεων, τρέμουλο των χεριών και εφίδρωση στις παλάμες.

Εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες σε ηλικία από 20 έως 40 χρονών.

Τι είναι ο Υποθυρεοειδισμός

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια διαταραχή κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί, δηλαδή δεν παράγει την επαρκή ποσότητα σημαντικών ορμονών Τ3 και Τ4.

Ο ασθενής μπορεί να εμφανίζει νωθρότητα, δυσανεξία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση βάρους, ξηροδερμία και βραχνάδα στη φωνή.

Εμφανίζεται πέντε φορές πιο συχνά στις γυναίκες απ’ ότι στους άντρες, κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα.

Η Διάγνωση

Η διάγνωση της υπολειτουργίας ή της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα είναι εύκολη, παρόλο που συχνά αμελούμε να την ελέγξουμε.

Μια εξέταση αίματος είναι αρκετή για να προσδιορίσει τις ορμόνες Τ3 και Τ4, τη λειτουργία της TSH, καθώς και τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα. Με τον έλεγχο αυτό, ο ενδοκρινολόγος αντλεί πληροφορίες για τη λειτουργία του αδένα.

Η εξέταση της TSH είναι ένας πολύ καλός δείκτης της θυρεοειδικής λειτουργίας, διότι οι τιμές της ορμόνης αντανακλούν την απάντηση της υπόφυσης στην ποσότητα της θυροξίνης και της τριιωδοθυρονίνης που παράγεται από το σώμα.

Για τον ανατομικό έλεγχο του αδένα είναι απαραίτητο να γίνει υπερηχογράφημα.

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστεί στο θυρεοειδικό ιστό ένα ογκίδιο, που ονομάζεται όζος.

Η παρακολούθηση και ο έλεγχος των όζων από ενδοκρινολόγο κρίνεται απαραίτητη.

Μία πάθηση που σχετίζεται με το μέγεθος του θυρεοειδή αδένα είναι η βρογχοκήλη, όπου ο αδένας διογκώνεται και ο ασθενής παραπονείται για πρήξιμο στο λαιμό.

Η βρογχοκήλη μπορεί να συνυπάρχει με λειτουργικές διαταραχές του θυρεοειδή.

Η Θεραπεία

Για την αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού χορηγούνται αντιθυρεοειδικά φάρμακα, που εμποδίζουν τον αδένα να συνθέσει τις Τ3 και Τ4.

Ο υπερθυρεοειδισμός αυξάνει τις καύσεις, γι’ αυτό οι ασθενείς, που λαμβάνουν αντιθυρεοειδικά φάρμακα οφείλουν να προλαμβάνουν τους καλοκαιρινούς μήνες φαινόμενα αφυδάτωσης και να καταναλώνουν πολλά υγρά.

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια χρόνια νόσος που χρειάζεται αντιμετώπιση, επειδή μπορεί να καταλήξει σε πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας.

Η θεραπεία βασίζεται στη χορήγηση θυροξίνης, η οποία συνήθως ξεκινά με μικρή δοσολογία και βαθμιαία αυξάνεται.

Συνήθως, η απαραίτητη δόση πρέπει να λαμβάνεται μισή ώρα πριν το πρωινό γεύμα.

Η θυροξίνη είναι ευαίσθητη στις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες άνω των 30°C.

Οι υποθυρεοειδικοί ασθενείς εμφανίζουν πιο έντονη συμπτωματολογία τους χειμερινούς μήνες, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες «νιώθουν καλύτερα».

Σημειώνουμε ότι οποιαδήποτε τροποποίηση στη δοσολογία της θυροξίνης επιβάλεται να γίνεται κατόπιν σύστασης του ενδοκρινολόγου.

Γιώργος Λεονάρδος, Φαρμακοποιός