Ξύπνησα στην ώρα μου; Είμαι καλός/ή στη δουλειά μου; Θα τα βγάλω πέρα οικονομικά και αυτόν το μήνα; Είμαι καλός/ή σύντροφος; Θα μπορέσω να κοιμηθώ το βράδυ μια ώρα παραπάνω για να ξεκουραστώ;
Ξύπνησα στην ώρα μου;
Είμαι καλός/ή στη δουλειά μου;
Θα τα βγάλω πέρα οικονομικά και αυτόν το μήνα;
Είμαι καλός/ή σύντροφος;
Θα μπορέσω να κοιμηθώ το βράδυ μια ώρα παραπάνω για να ξεκουραστώ;
Από την ώρα που ξυπνάμε, έως την ώρα που ξαπλώνουμε ξανά, το άγχος κατακλύζει την καθημερινότητά μας.
Άγχος για να τα προλάβουμε όλα.
Και τελικά περνάνε οι μέρες, οι εβδομάδες, οι μήνες και μπορεί να τα καταφέρνουμε πολύ καλά με τη διαχείριση εκκρεμοτήτων, αλλά τί κάνουμε με τη διαχείριση του άγχους;
Οι αριθμοί δείχνουν πως το άγχος κατακλύζει τον ξύπνιο αλλά και τον ύπνο μας πλέον!
Τα αγχολυτικά/υπνωτικά σκευάσματα, φαρμακευτικά και μη, καταναλώνονται με εκθετικά αυξανόμενο ρυθμό.
Η αϋπνία είναι η κατάσταση εκείνη στην οποία ένα άτομο ενώ νιώθει κουρασμένο, δυσκολεύεται να κοιμηθεί γιατί το μυαλό του απασχολείται από σκέψεις.
Αυτό του προκαλεί νευρικότητα, η νευρικότητα γίνεται άγχος και αυτό με τη σειρά του αϋπνία.
Κλείνει τα μάτια του αλλά δεν καταφέρνει να κοιμηθεί.
Και αν τα καταφέρει τελικά, μετά από λίγο έρχεται η ώρα να ξυπνήσει!
Αυτή η έλλειψη ύπνου δημιουργεί σοβαρότατα προβλήματα στην ομαλή ισορροπία του οργανισμού.
Αν είναι παρατεταμένη, τα οργανικά προβλήματα μπορεί να ενταθούν.
Η έλλειψη ύπνου μπορεί ακόμη να οδηγήσει και σε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, ή ακόμη και να ευθύνεται για κάποια μορφή κατάθλιψης.
Τα βασικότερα συμπτώματα της αϋπνίας:
• Δυσκολία χαλάρωσης τη νύχτα ώστε να επέλθει ο ύπνος
• Διακοπή του ύπνου μέσα στη νύχτα
• Πολύ πρωινό ξύπνημα
• Αίσθημα κούρασης το πρωί
• Κούραση και υπνηλία μέσα στην ημέρα
• Νευρικότητα, κατάθλιψη, άγχος
• Δυσκολία συγκέντρωσης και απομνημόνευσης
• Συχνά λάθη ή ατυχήματα
• Πονοκέφαλος
• Ενοχλήσεις στο στομάχι και το γαστρεντερικό γενικότερα
• Επίμονες ανησυχίες σχετικά με τον ύπνο
Πώς την αναγνωρίζω;
Τα άτομα με αϋπνία χρειάζονται τουλάχιστον 30 λεπτά μέχρι να κοιμηθούν και δεν κοιμούνται περισσότερες από έξι ώρες για τρία ή και περισσότερα βράδια την εβδομάδα, για ένα μήνα ή και περισσότερο.
Πώς μπορώ να την αντιμετωπίσω;
Αν προέρχεται από αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου (μέρος, ώρα, περιβάλλον κλπ.) ή συνδέεται με κάποιο πρόβλημα, προφανώς πρέπει να αντιμετωπίσω τη «ρίζα» του προβλήματος.
Οι οδοί τις οποίες μπορώ να ακολουθήσω είναι οι εξής:
Συμπεριφορικές θεραπείες
Εκπαιδεύουν το άτομο να υιοθετήσει καλές συνήθειες στον ύπνο και να βελτιώσει το περιβάλλον του ύπνου.
Περιλαμβάνουν την εκπαίδευση, σχετικά με τις καλές συνήθειες ύπνου, τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, τις τεχνικές χαλάρωσης, τον έλεγχο ερεθισμάτων, τη φωτοθεραπεία κ.α.
Φαρμακευτική αγωγή
Ο γιατρός μπορεί να προτείνει συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για την αντιμετώπιση της σοβαρής, χρόνιας αϋπνίας.
Εναλλακτικές θεραπείες
Συμπλήρωμα μελατονίνης, βαλεριάνα, βελονισμός, γιόγκα, διαλογισμός.
Ας σταθούμε στα μη φαρμακευτικά σκευάσματα, που ο ασθενής μπορεί να προμηθευτεί από το φαρμακείο για να καταπολεμήσει τόσο το άγχος, όσο και την αϋπνία.
Βαλεριάνα
Είναι γνωστή για τις χαλαρωτικές ιδιότητές της, αφού μειώνει το άγχος και την υπερένταση.
Το ευεργετικό μέρος του φυτού είναι η ρίζα του. Κυκλοφορεί στα φαρμακεία ως εκχύλισμα, σε κάψουλες και ταμπλέτες αλλά και ως βότανο.
Πασιφλόρα
Το γνωστό μας καλλωπιστικό φυτό με την κοινή ονομασία «ρολόι».
Χρησιμοποιείται ως χαλαρωτικό από τον 16ο αιώνα.
Τα σημαντικότερα συστατικά της είναι τα φλαβονοειδή.
Τα άνθη, τα φύλλα και οι στήμονές της χρησιμοποιούνται νωπά ή αποξηραμένα για τις ηρεμιστικές ιδιότητές τους.
Η πασιφλόρα, εκτός από ευεργετική στη θεραπεία της αϋπνίας, ενδείκνυται κατά του άγχους και της οξυθυμίας.
Βαλσαμόχορτο
Αγχολυτικό, καταπραϋντικό για το νευρικό σύστημα και για αϋπνίες που προέρχονται από άγχος.
Η ευεργετική δραστική του ουσία είναι η υπερικίνη, ενώ περιέχει και φλαβονοειδή.
Θεωρείται επίσης ήπιο αντικαταθλιπτικό και πολλές έρευνες το επιβεβαιώνουν.
Το βρίσκουμε σε ταμπλέτες, κάψουλες και εκχύλισμα στα φαρμακεία.
Μαντζουράνα
Ηρεμιστικό, υπνωτικό βότανο.
Καταπραΰνει το νευρικό σύστημα και βοηθά στην ανακούφιση από το άγχος, τις αϋπνίες και τους πονοκεφάλους, κυρίως όταν προέρχονται από ένταση.
Επίσης είναι και χωνευτικό, ενώ σε μεγάλες δόσεις είναι ναρκωτικό.
Τη βρίσκουμε ως εκχύλισμα στα φαρμακεία.
Μελισσόχορτο
Αγχολυτικό, ηρεμιστικό, με αντικαταθλιπτικές ιδιότητες.
Εξισορροπεί τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, ενώ διεγείρει και το πεπτικό.
Θέλει προσοχή στη δοσολογία, γιατί σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει νωχελικότητα και ατονία.
Το βρίσκουμε σε μορφή σκόνης, ταμπλέτας και κάψουλας στα φαρμακεία.
Χαμομήλι
Έχει καταπραϋντικές ιδιότητες.
Χρησιμοποιείται ως ήπιο χαλαρωτικό και υπναγωγό.
Το βρίσκουμε σε μορφή κάψουλας στα φαρμακεία.
Όλα τα παραπάνω μπορούμε να τα δοκιμάσουμε για να αποφύγουμε τη χρήση αυτούσιων αγχολυτικών ή υπνωτικών φαρμάκων.
Σε καμία περίπτωση, δεν επιλέγουμε να τα καταναλώσουμε σε αποξηραμένη μορφή και να τα προμηθευτούμε από καταστήματα με βότανα, καθότι δεν ξέρουμε ποια είναι η θεραπευτική και ποια η τοξική δόση και δεν υπάρχει επιστημονική καθοδήγηση, ούτε για τη συχνότητα χορήγησης. Ε
Πέραν των σκευασμάτων όμως, πρέπει να ακολουθούνται και κάποιοι γενικοί κανόνες καλής συμπεριφοράς προς τον εαυτό μας και προς την ξεκούρασή μας.
Προετοιμάζουμε τον ύπνο μας αρκετή ώρα πριν πέσουμε στο κρεβάτι.
Ένα ζεστό μπάνιο, καταρχήν θα μας χαλαρώσει και θα μας αποφορτίσει από το άγχος ολόκληρης της ημέρας.
Το πρόγραμμα είναι σημαντικό για τον ύπνο.
Το να κοιμάστε και να ξυπνάτε συγκεκριμένες ώρες είναι ότι καλύτερο τόσο για τον οργανισμό, όσο και για εσάς.
Ξεκουράζεστε, γεμίζετε ενέργεια και ο ύπνος έρχεται ευκολότερα.
Η τακτική άσκηση και η επαφή με αγαπημένα πρόσωπα, επίσης συμβάλλουν στην ηρεμία μας αλλά και στην καλύτερη ποιότητα ύπνου.
Σε κάθε περίπτωση, δεν χρειάζεται να αγχώνεστε για να βρείτε την κατάλληλη λύση.
Και ετυμολογικά δηλαδή να το δούμε άγχος = σφίξιμο.
Για ποιό λόγο να «σφίγγουμε» οι ίδιοι την ψυχή μας;
Ολίνα Ηλιάδου, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
